कथा शब्दले विभिन्न अर्थ बोकेको छ। सामान्यतया, कथा भन्नाले कुनै घटना, परिस्थिति वा अनुभवलाई सिलसिलेवार रूपमा वर्णन गरिएको विवरणलाई जनाउँछ। यो वास्तविक जीवनमा आधारित हुन सक्छ, वा काल्पनिक पनि हुन सक्छ। कथाले पाठक वा श्रोतालाई मनोरञ्जन प्रदान गर्ने, ज्ञान दिने, वा कुनै सन्देश प्रवाह गर्ने उद्देश्य राखेको हुन्छ।

कथाका केही मुख्य विशेषताहरू:

• घटनाक्रम: कथामा घटनाहरू एकपछि अर्को गरी क्रमिक रूपमा प्रस्तुत गरिएका हुन्छन्।
• पात्र: कथामा विभिन्न पात्रहरू हुन्छन्, जसले कथालाई अगाडि बढाउन मद्दत गर्छन्।
• स्थान: कथा कुनै निश्चित स्थानमा घट्छ, जसले कथाको परिवेशलाई स्पष्ट पार्छ।
• उद्देश्य: कथाको कुनै न कुनै उद्देश्य हुन्छ, जुन मनोरञ्जन, शिक्षा, वा सन्देशमूलक हुन सक्छ।

कथाका प्रकारहरू:

• लघुकथा: छोटो कथा, जसमा सीमित पात्र र घटनाहरू हुन्छन्।
• उपन्यास: लामो कथा, जसमा धेरै पात्र, घटना र उपकथाहरू हुन्छन्।
• पौराणिक कथा: देवीदेवता र अलौकिक घटनाहरूमा आधारित कथा।
• ऐतिहासिक कथा: इतिहासमा आधारित कथा।

कथा साहित्यको एक महत्त्वपूर्ण विधा हो, जसले समाजलाई प्रतिबिम्बित गर्छ र मानिसहरूलाई जीवन र जगतलाई बुझ्न मद्दत गर्छ।